بررسی تاثیر ابراز اطمینان از جانب صاحبکار بر روی به کارگیری تردید حرفه ای در قضاوت حسابرس

قضاوت حرفه ای پایه و اساس حسابرسی است و در تمام مراحل حسابرسی، کاربرد و اهمیت ویژه ای دارد. قضاوت حرفه ای حسابرسان، بر اساس شواهد گردآوری شده توسط آنان شکل می گیرد. اما پیش از استفاده از این شواهد، باید میزان قابل اتکا بودن این شواهد توسط حسابرسان مشخص شود. از سوی دیگر استانداردهای حسابرسی، حسابرسان را ملزم به رعایت تردید حرفه ای در اجرای فرآیند حسابرسی نموده است. پرس و جو از مدیریت صاحبکار یک نوع از شواهدی است که اغلب حسابرسان به منظور حسابرسی صورتهای مالی از آن استفاده می کنند. حسابرسان اظهارات مدیریت را بر اساس میزان شایستگی و صلاحیت او و نیز انگیزه های یافت شده در محیط کنترلی، ارزیابی می کنند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر ابراز اطمینان از جانب صاحبکار بر روی به کارگیری تردید حرفه ای در قضاوت حسابرس است. آیا حسابرسان این ابراز اطمینان را عاملی قابل اتکا تلقی کرده و حجم آزمونهای محتوا را کاهش می دهند یا اینکه آن را نشانه ای از فریبکاری صاحبکار تلقی نموده و به افزایش حجم آزمونهای محتوا می پردازند. اغلب، حسابرسان در بیاناتی که توسط صاحبکاران ارائه می شود، با ابراز اطمینان آنها مواجه می شوند. اگرچه حسابرسان باید قابلیت اتکای اظهارات صاحبکار را قبل از استفاده از آن ارزیابی کنند. به منظور آزمون فرضیه ها پرسشنامه هایی در اختیار 85 نفر از مدیران و شرکای موسسات حسابرسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که حسابرسان، ابراز اطمینان از جانب صاحبکار را عاملی قابل اتکا تلقی می نمایند و آن را عاملی به منظور فریبکاری از جانب صاحبکار تلقی نمی کنند. همچنین پس از ارزیابی نوع سیستم کنترلهای داخلی صاحبکار توسط حسابرسان، نتایج نشان داد که ضعیف و یا قوی بودن محیط کنترلی صاحبکار، هیچگونه تاثیری بر روی قابل اتکا تلقی کردن ابراز اطمینان از جانب صاحبکار ندارد. حال آنکه رابطه ی معناداری بین نوع محیط کنترلی صاحبکار و فریبکاری تلقی کردن ابراز اطمینان از جانب صاحبکار توسط حسابرسان وجود دارد. هنگامی که محیط کنترلی صاحبکار ضعیف باشد، حسابرسان ابراز اطمینان از جانب صاحبکار را به عنوان نشانه ای برای فریبکاری تلقی می کنند و ممکن است به جمع آوری شواهد اضافی و قابل اطمینان بپردازند اما هنگامی که محیط کنترلی صاحبکار قوی می باشد، حسابرسان ابراز اطمینان از جانب صاحبکار را نوعی فریبکاری از جانب صاحبکار تلقی نمی کنند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که میزان تجربه ی حسابرسان، هیچگونه تاثیری بر روی نحوه ی قضاوت آنان نسبت به ابراز اطمینان از جانب صاحبکار ندارد.